In veel gezinnen doet zich hetzelfde tafereel voor: een kind dat op harde toon reageert, de deur dichtslaat of je negeert. Soms is de eerste reactie om te denken “hij respecteert mij niet meer”. Maar in de meeste gevallen is het geen boosaardigheid of rebellie als doel op zich: het is ongeordende emotionele taal.
Kinderen imiteren bijvoorbeeld wat ze zien. Als er spanning, geschreeuw of sarcasme in huis is, hebben ze de neiging dezelfde patronen te herhalen.
Bij adolescenten is woede echter vaak een manier om zichzelf te verdedigen: het dient om afstand te creëren, om zich ouder en onafhankelijker te voelen. Maar achter dat bravoure schuilt vaak onzekerheid, angst om teleurgesteld te worden of het gevoel niet begrepen te worden.
Wanneer kinderen volwassen worden, veranderen conflicten van vorm, maar verdwijnen ze niet: oude wrok komt naar boven, rollen die nooit opnieuw zijn gedefinieerd, relaties die in de tijd bevroren zijn gebleven. In al deze gevallen is de rode draad dezelfde: de moeilijkheid om op een gezonde manier over je behoeften te communiceren.
De studie: familieconflicten en het risico op depressie bij adolescenten
Onderzoek gepubliceerd in 2025 over BMC Psychologiegeschreven door Yongbo Wang en Wanyun Tang, analyseerde 46 onderzoeken uitgevoerd onder meer dan 31.000 adolescenten in verschillende landen. Het doel was om te begrijpen hoe conflicten tussen ouders en kinderen de geestelijke gezondheid van adolescenten beïnvloeden. Het resultaat is duidelijk: wanneer het gezinsklimaat wordt gedomineerd door spanning, ruzie of emotionele kilheid, neemt het risico op het ontwikkelen van depressieve symptomen toe.
Het onderzoek, gebaseerd op een meta-analyse op drie niveaus, toonde een gematigde positieve correlatie (r = 0,267) aan tussen ouder-kindconflicten en depressieve stemming. In de praktijk geldt dat hoe frequenter en intenser de gevechten zijn, hoe groter de kans dat het kind zich overweldigd, angstig of waardeloos zal voelen.
De auteurs leggen uit dat dit gebeurt omdat voortdurende conflicten de emotionele veiligheid van kinderen ondermijnen.
Een adolescent die de ouder als een rechter of een tegenstander beschouwt, en niet als een bondgenoot, heeft de neiging zich alleen en onbegrepen te voelen en het vertrouwen in de steun van het gezin te verliezen. Na verloop van tijd kan dit gevoel van isolatie veranderen in psychische problemen, relatieproblemen en depressieve symptomen.
Maar het onderzoek benadrukt ook een positief punt: niet alle conflicten zijn slecht. Discussies kunnen zelfs nuttig zijn, als ze met empathie en respect worden behandeld. Wanneer ouders en kinderen in staat zijn hun woede te uiten zonder te beledigen en naar elkaar te luisteren, wordt een conflict een ruimte voor groei, en niet voor vernietiging.
Met andere woorden: het is niet het conflict zelf dat pijn doet, maar de manier waarop het wordt ervaren.
Kinderen en adolescenten: hoe te reageren zonder uw geduld te verliezen
Als je wordt geconfronteerd met een kind dat je schreeuwt of provoceert, is de verleiding om op dezelfde manier te reageren erg groot.
Maar elke keer dat je het doet, maak je van woede de dominante taal.
Met kinderen:
Met tieners:
Als het kind volwassen is: rollen opnieuw definiëren
Met een volwassen kind is de relatie niet langer educatief, maar relationeel. Je kunt geen regels opleggen, maar je kunt wel bepalen welke grenzen je niet overschrijdt. Inspraak “Ik ben niet bereid deze toon te accepteren” Het is geen hardheid, het is emotionele zelfverdediging.
Gebruik altijd de eerste persoon: ‘Als je zo tegen me praat, voel ik me gekwetst.’ Dit vermijdt directe beschuldigingen en opent de weg voor een meer authentieke discussie. Soms is een oprechte zin genoeg om maanden van wrok te bezweren: “Ik zou graag willen begrijpen hoe we beter met elkaar kunnen praten.”
Onthoud: elke relatie evolueert, maar wederzijds respect moet blijven bestaan.
Wanneer u om hulp moet vragen
Als de ruzies te vaak voorkomen, als u het gevoel heeft dat u er niet langer mee om kunt gaan, is het vragen om steun geen mislukking.
Een gezinstherapeut kan helpen bij het opnieuw opbouwen van een gemeenschappelijke taal, het herkennen van giftige communicatiepatronen en het herstellen van het luisteren.
Het is de moeite waard om te doen als:
Professionele hulp dient om evenwicht te vinden, niet om schuld vast te stellen.
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in:
