Een geluid schudt de Nepalmaar het is niet die van een tijger in de jungle. De stem van de premier stijgt, KP Sharma Oliwat een belangrijk milieudoel van het land in twijfel trekt: de tijgerpopulatie is de afgelopen vijftien jaar verdrievoudigd. “Te veel”, dondert Oli, bezorgd over de toename van aanvallen op mensen. Maar is het echt een probleem van het ‘overschot’ aan katachtigen, of eerder van landbeheer? Hoewel het debat open is geweest, bevindt Nepal zich op een kruispunt: Hoe kunnen we het behoud van de biodiversiteit verzoenen met de ontwikkelingsbehoeften en de veiligheid van gemeenschappen?
Nepal wordt over de hele wereld gevierd vanwege de onverwachte toename van het aantal wilde tijgers, steeg van ongeveer 121 in 2010 naar ruim 350 in 2022. Volgens sommige overheidsgegevens slaagde het Aziatische land er zelfs in om 355 exemplaren te bereiken. Deze resultaten zijn bereikt dankzij serrati controles tegen stroperij en uitgebreide herbebossingswerkzaamhedenhebben Nepal in de voorhoede van het internationale natuurbehoudslandschap geplaatst.
Insgelijks, De bosbedekking in Nepal is bijna verdubbeld, tot 44% in de loop van enkele decennia en heeft niet alleen geholpen bij het huisvesten van tijgers, maar ook van neushoorns, olifanten, antilopen en vele andere dieren die deel uitmaken van een zeer rijk ecosysteem.
Toch is niet iedereen blij met deze resultaten. Premier KP Sharma Oli heeft herhaaldelijk zijn twijfels geuit en beweerd dat de populatie grote katachtigen nu groter is dan wat Nepal aankan. “In zo’n klein land hebben we meer dan 350 tijgers…” zei hij afgelopen december. Volgens Oli zou het ideale aantal ongeveer 150 tijgers moeten zijn, om het risico op aanvallen op gemeenschappen en schade aan vee te verminderen.
De officiële cijfers spreken van één veertig slachtoffers en vijftien gewonden van 2019 tot 2023maar sommige lokale organisaties beweren dat de werkelijke cijfers hoger zouden zijn. Om gevaarlijke ontmoetingen te beperken, heeft Oli zelfs het voorstel ingediend Nepalese tijgers naar het buitenland sturen en dit een vorm van ‘diplomatie’ noemen wat ook de betrekkingen met andere landen zou kunnen bevorderen.
Het fenomeen van Conflicten tussen mens en tijger zijn vaak geconcentreerd in zogenaamde ‘bufferzones’gebieden dicht bij nationale parken waar lokale gemeenschappen hout, voer en water verkrijgen en vee laten grazen. Verder is de “boscorridors“die reservaten en nationale parken met elkaar verbinden, vormen, ondanks dat ze van fundamenteel belang zijn voor de mobiliteit van tijgers en andere soorten, een cruciaal contactpunt: wanneer dieren zich buiten beschermde gebieden verplaatsen op zoek naar voedsel, botsingen met mensen nemen toe.
Volgens sommige deskundigen zou het voor een effectief beheer van grote katten nodig zijn om beschermde gebieden uit te breiden en een solide prooibasis te garanderen. “Idealiter zou elke tijger in de buurt van ongeveer 500 prooidieren moeten zijn”, vertelde de tijgerbioloog aan de BBC. Ullas Karanthwaarbij de nadruk wordt gelegd op het idee dat de prioriteit ligt bij het creëren van geschikte leefgebieden in plaats van bij het gedwongen terugdringen van het aantal katten.
De uitspraken van Oli maken deel uit van een bredere context van politieke druk op de milieusector: de Nepalese regering heeft al toestemming gegeven voor de bouw van grote infrastructuren in voorheen beschermde gebieden, zoals waterkrachtcentrales en hotels. Dit leidde tot protesten van milieuactivisten, inheemse gemeenschappen en advocaten.
De premier zelf heeft niet nagelaten twijfel te zaaien over de omvang van de bosbedekking, de huidige 44% overdreven vinden en hopen op een daling naar 30%. Dit is een standpunt dat in strijd is met de internationale verplichtingen van Nepal, dat wordt geprezen om zijn strategie om de biodiversiteit te verdedigen en lokale gemeenschappen te betrekken bij landbescherming.
Ondanks de groeiende onvrede over de aanvallen heeft de meerderheid van de mensen die aan de bosrand wonen niettemin bijgedragen aan de opname van Nepal in de “Vlaggenschip voor de restauratie van de wereld”van de Verenigde Naties. De erkenning beloont het initiatief van Terai Arc-landschapeen grensoverschrijdend gebied tussen India en Nepal, waar “66.800 hectare bos is weer tot leven gebrachtwaardoor de tijgerpopulatie verdriedubbelt en bijna 500.000 gezinnen van levensonderhoud worden voorzien.”
Dit project, gebaseerd op samenwerking en gedeeld beheer tussen overheid, gemeenschap en milieugroeperingen, laat zien hoe natuurbescherming economische en sociale voordelen kan opleveren. Het Terai Arc-landschap, maar ook een concreet bewijs van de ‘mens en natuur samen’-benadering, wordt als essentieel beschouwd om de mondiale uitdagingen in verband met klimaatverandering aan te pakken.
Terwijl premier Oli enerzijds de groei van de tijgerpopulatie en de herbebossing remt, overweegt het Hooggerechtshof anderzijds een petitie tegen de recente veranderingen die het mogelijk maken grootschalige infrastructuur bouwen in beschermde gebieden. De definitieve uitspraak, die eind 2024 werd verwacht maar vervolgens werd uitgesteld, zou een keerpunt kunnen betekenen in de richting van het milieubeleid van het land.
Ondertussen blijft het natuurbehoudssucces in Nepal inspireren, hoewel ondermijnd door de toename van het aantal aanvallen en het oprukkende landgebruik in corridors en bufferzones. Oli’s voorstel om tijgers in het buitenland weg te geven blijft onzeker, net als de echte oplossing om ervoor te zorgen dat mensen en katachtigen veilig leren samenleven. Maar één ding is duidelijk: de buitengewone wedergeboorte van de tijger- en Nepalese bossen heeft een scenario van complexe uitdagingen geopend, waarin ecologie en economische belangen botsen in een steeds bitterder debat.
In 2024 vatte KP Sharma Oli zelf de evolutie van dit landschap samen met een zin die tot verdere controverse leidde: “Minder tijgers, minder bossen”. De vraag die nu resoneert onder milieuactivisten en gemeenschappen is of het terugdringen van het aantal grote katachtigen en het terugdringen van de bosbedekking echt de juiste strategie voor duurzame ontwikkeling kunnen zijn. Het spel blijft open en Nepal is ondanks zichzelf het levende symbool geworden van een moeilijk evenwicht tussen milieubescherming en economische groei.
Projecten voor het behoud van tijgers en duurzaam bosbeheer in Nepal, zoals het Terai Arc Landscape-initiatief, hebben niet alleen een positieve impact aangetoond op de biodiversiteit, maar ook op het welzijn van lokale gemeenschappen. De bescherming van bossen en dieren in het wild heeft zorgde voor werkgelegenheid, verbeterde de lucht- en waterkwaliteit en hielp de gevolgen van de klimaatverandering te verzachten.