Ken je die sappige biefstuk die op de grill staat te sissen? Het zou een bittere nasmaak van ontbossing kunnen hebben. Een onderzoek door Bureau voor onderzoeksjournalistiek (TBIJ) onthult dat scheepvaartgiganten zoals MSC, Maersk en Hapag-Lloyd zij dragen bij aan de vernietiging van het Amazone-regenwoudwaarbij honderdduizenden tonnen rundvlees worden vervoerd van Braziliaanse ontbossinggerelateerde boerderijen.
We hebben het over verbijsterende cijfers: in slechts twee jaar tijd hebben deze bedrijven ruim een half miljoen ton vlees en leer verplaatst, het equivalent van de helft van de jaarlijkse rundvleesconsumptie in Groot-Brittannië. En waar gaat al dat vlees naartoe? Op ons bord uiteraard in Europa, de Verenigde Staten en China.
Braziliaans rundvlees is een belangrijke oorzaak van ontbossing in het Amazonegebied. Elk jaar, enorme stukken bos worden gekapt om plaats te maken voor weilanden voor vee. Toch zou dit vlees nooit in onze schappen belanden als we er niet waren rol van de rederijen die het vervoeren over de hele wereld.
Volgens gegevens van HulpMilieuzijn de twaalf vleesverwerkingsfabrieken die verbonden zijn met drie van de grootste producenten van Brazilië – JBS, Marfrig en Minerva – verantwoordelijk voor het verlies van minstens 4.600 km² bos, een gebied dat drie keer zo groot is als Londen.
MSC, Maersk en Hapag-Lloyd: de ‘koeriers’ van de ontbossing
Daar Mediterrane rederij (MSC), leider in de sector, verwerkte ongeveer 190.000 ton rundvlees en huid uit deze gebieden. Maersk en Hapag-Lloyd volgen op de voet en stimuleren de handel met zeer hoge milieukosten.
“Stille middelen“: dus Alex Wijeratna van Machtige aarde definieert deze bedrijven, die ondanks hun beleid tegen het transport van illegaal hout of wild, een oogje dichtknijpen voor de bron van het rundvlees. “Ze blijven onopgemerkt als het gaat om wettelijke aansprakelijkheid”, beschuldigt Wijeratna.
Veel van deze bedrijven zeggen dat ze een intern beleid voeren dat gericht is op het verbieden van het transport van goederen uit illegale bronnen, zoals illegaal gekapt hout of verhandelde wilde dieren. Maar die bestaan op dit moment niet universele regelgeving die het transport regelt van rundvlees en leer afkomstig uit ontboste gebieden. Deze leemte in de wetgeving stelt hen in staat deze goederen te blijven vervoeren zonder dat daar consequenties aan verbonden zijn.
De wetgeving van de Europese Unie, die eind 2024 in werking zou moeten treden om de ontbossing in verband met rundvlees en andere producten zoals soja en palmolie tegen te gaan, heeft ook is uitgesteld.
Verantwoordelijk voor alle fases
Het beleid van rederijen is niet voldoende om de ontbossing een halt toe te roepen. Het is niet voldoende om commitments op het gebied van duurzaamheid af te spreken of de naleving van internationale regelgeving te ondersteunen: transportbedrijven moeten ook een deel van de verantwoordelijkheid op zich nemen.
Een cruciaal aspect, benadrukt door Nicole Polsterer van de Fern Group, is dat niet alleen vleesproducenten verantwoordelijk moeten worden gehouden. Elke schakel in de supply chainvan degenen die vee houden tot degenen die het vervoeren, moet juridisch verantwoordelijk zijn voor de vernietiging van het milieu die het mede veroorzaakt. Het is niet voldoende om de verantwoordelijkheid te delegeren aan boeren of slachters: elk bedrijf dat betrokken is bij de toeleveringsketen, inclusief transporteurs, moet met zijn eigen acties omgaan.
In een context van groeiend mondiaal bewustzijn over klimaatverandering, de Amazone vertegenwoordigt een erfgoed dat beschermd moet worden. Rundvlees, een van de belangrijkste producten die verband houden met ontbossing, zal centraal blijven staan in het debat. Nu nieuwe Europese wetten van kracht worden en de roep om meer transparantie toeneemt, zullen rederijen gevraagd worden keuzes te maken.
