Lachen, een fenomeen dat ogenschijnlijk exclusief is voor mensen, is eigenlijk gedrag veel ouder en gedeeld met verschillende diersoorten. Dit wordt bevestigd door een onderzoek uitgevoerd door de antropoloog Sasha Winkler en de hoogleraar Greg Bryant van de Universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA), gepubliceerd in het tijdschrift Bio-akoestiek.
Door het speelse gedrag van talloze soorten te analyseren, ontdekten de twee onderzoekers dat minstens 65 soorten ze zenden geluiden uit die lijken op lachen tijdens de spelfasen.
Lachen tussen soorten: van primaten tot vogels, een signaal van spel en sociale samenwerking
Het onderzoek richtte zich op de analyse van geluiden die tijdens het spel worden uitgezonden, gedefinieerd als “speelse vocalisaties”, traceren gemeenschappelijke kenmerken zoals de intensiteit, toonhoogte en duur van geluidsemissies. Onder de waargenomen dieren bevinden zich primaten, gedomesticeerde honden, koeien, vossen, zeehonden, mangoesten en zelfs enkele vogelsoortenzoals Australische papegaaien en eksters.
Seconde Greg Bryantbenadrukt dit fenomeen diepe evolutionaire banden:
Lachen, dat ooit als uitsluitend menselijk werd beschouwd, is in feite nauw verwant aan het gedrag dat wordt gedeeld met soorten die miljoenen jaren van ons gescheiden zijn.
Veel soorten vertonen inderdaad fysieke signalen die verband houden met spelen. In de primatenWe observeren bijvoorbeeld de zogenaamde “speelvlak”, een specifieke gezichtsuitdrukking, terwijl bij honden de “boog spelen‘ (speelse buiging). Speelse vocalisaties begeleiden deze signalen en dienen om het niet-agressieve doel van fysieke interacties te benadrukken, die in sommige gevallen op gevechten kunnen lijken.
Waarom lachen we?
Sasha Winkler legde de cruciale rol van lachen in het gedrag van mensen en dieren uit:
Als we lachen, laten we anderen weten dat we aan het spelen zijn en nodigen we hen uit om mee te doen. Veel wetenschappers veronderstellen dat deze vocalisatie een menselijke versie is van een evolutionair oud signaal.
Voor dieren vervullen deze vocalisaties een belangrijke sociale functie en helpen ze regel de interactie en conflicten voorkomen. Lachen, of speelse geluidjes maken, betekent een duidelijke boodschap overbrengen: “We maken maar een grapje”.
Ondanks deze bevindingen, speelgeluiden bij dieren detecteren vormt nog steeds een uitdaging, vooral voor soorten die subtielere en minder hoorbare vocalisaties uitstralen in natuurlijke omgevingen. Winkler en Bryant suggereren dat verder onderzoek mogelijk is nieuwe perspectieven over de evolutie van onze sociale en communicatieve vaardigheden.
De studie verbreedt niet alleen ons begrip van de lachen als sociaal gedragmaar werpt licht op hoe spel en samenwerking de interactie tussen individuen hebben gevormd, niet alleen bij mensen maar bij veel soorten in het dierenrijk.
