De Assyriërs uit het verleden namen liefde waar in de lever en seksuele opwinding in de enkels: de studie van kleitabletten geschreven in spijkerschrift tussen 934 en 612 v.Chr.
Fotovoltaïsche special voor thuis: hoe u kunt besparen met zonne-energie
Liefde erin leverwoede in voetenlijden in oksels. De oude bewoners van Mesopotamië namen emoties precies zo waar als wij, maar ze ‘belichaamden’ ze in andere delen van het lichaam dan die we vandaag de dag associëren. In een tijdperk waarin de wetenschap niet bestond zoals wij die kennen, was liefde niet verbonden met het hart, maar met de lever, een orgaan dat zo belangrijk is dat het de vreugde zelf vertegenwoordigt.
De uitdrukking ‘gelukkig zijn’ betekent letterlijk ‘de lever is helder’ (kabattu neperdu). Andere emoties, zoals seksuele opwinding, vonden hun thuis in de enkels, terwijl walging hun toevlucht zocht in de eenvoudige schenen.
Als je ooit hebt gedacht dat emoties universeel zijn, heb je misschien gelijk, maar de manier waarop ze worden waargenomen en geassocieerd met het lichaam verandert op basis van cultuur. Dit is precies wat naar voren komt uit een recente studie waarin een miljoen Akkadische woorden werden geanalyseerd die tussen 934 en 612 v.Chr. op kleitabletten waren gegraveerd en die dankzij het spijkerschrift tot op de dag van vandaag bewaard zijn gebleven. Het werk, geleid door professor Saana Svärd van de Universiteit van Helsinki, werd in het tijdschrift gepubliceerd iWetenschap en het opende een nieuw venster op hoe Assyriërs emoties voelden en ervoeren.
Juha Lahnakoskieen cognitief neurowetenschapper van de Aalto Universiteit (Finland), vergeleek oude Mesopotamische lichaamskaarten met moderne, gebaseerd op recente studies:
Als we bijvoorbeeld naar de kaart van geluk kijken, zijn er overeenkomsten. Maar het meest opvallende verschil ligt juist in de lever: voor de Assyriërs was dit het centrum van liefde en vreugde, terwijl we het tegenwoordig weinig met emoties in verband brengen.
En hier eindigt het niet. Een ander groot verschil wordt waargenomen bij woede: tegenwoordig hebben we de neiging om het waar te nemen in de handen en het bovenlichaam, en associëren we het met de behoefte om te handelen of te vechten. De oude Mesopotamiërs plaatsten deze emotie echter in de voeten en associeerden deze met een gevoel van hitte dat hen naar voren duwde, misschien symbolisch richting ‘ontsnapping’ of ‘beweging’.
Emoties, spijkerschrift en een blik op de toekomst
Het is fascinerend, maar er is een detail dat niet mag worden onderschat: het spijkerschrift, zo rijk aan informatie, was een luxe die slechts aan enkelen was voorbehouden. Tussen 3000 en 300 voor Christus konden alleen schriftgeleerden uit de hogere klassen lezen en schrijven. Dit betekent dat de geanalyseerde tablets vooral het wereldbeeld van de elites vertellen. De onderzochte documenten variëren van persoonlijke brieven, verkoopcontracten, gebeden en de eerste historische of wiskundige teksten.
Voorlopig is deze benadering, die emoties en lichaamsdelen met elkaar verbindt, alleen gebruikt om Mesopotamië te bestuderen, maar deze zou ook op andere culturen kunnen worden toegepast, zoals Saana Svärd concludeert:
We zouden kunnen onderzoeken hoe culturele verschillen de manier hebben gevormd waarop we emoties ervaren.
