Het jaar dat op het punt staat te eindigen is bijzonder moeilijk voor onze bergen: het bewijst dat de late sneeuwval van afgelopen voorjaar slechts een illusie was, de gletsjers worden steeds dunner en bijna allemaal trekken ze zich in het hele Alpengebied scherp terug, met gevolgen voor de ecosystemen en de biodiversiteit.
Van allemaal lijdt Adamello, de grootste gletsjer in de Italiaanse Alpen, het meest: alleen al in 2024 registreerde hij een dikteverlies in de frontale sector van 3 meter en de gevolgen van smelten tot 3100 meter boven zeeniveau. De in september genomen foto is emblematisch: met het voorhoofd van zijn tong volledig bloot, ondanks de 6 meter sneeuw gemeten in het late voorjaar op de Pian di Neve del Ghiaccio.
We hebben er hier over gesproken: Laten we afscheid nemen van Adamello: de koning van de gletsjers die voorbestemd is om binnen 60 jaar te verdwijnen
Maar ook negatieve signalen voor de Careser-gletsjer (Ortles-Cevedale Group) met een gemiddeld verlies van 190 centimeter dikte, en in Alto Adige de gletsjers van de Vedretta Lunga (Val Martello) en de Vedretta di Ries (Valle Aurina) met een verlies dikte op de tongen tussen de anderhalve en twee meter, om er maar een paar te noemen. Er komt een enkele positieve noot vandaan Montasio-gletsjer in Friuli-Venezia Giulia die een waterequivalent van + 200 millimeter registreerde (het zal waarschijnlijk het enige “plusteken” van de Alpenboog voor 2024 zijn).
Het rapport
Dit zijn de gegevens die ter gelegenheid van de Internationale Dag van de Berg naar voren komen vijfde rapport van de Gletsjerkaravaan van Legambiente “Gde gevolgen van de klimaatcrisis voor gletsjers, het Alpenmilieu en de biodiversiteit”, gemaakt in samenwerking met het Glaciologisch Comité en CIPRA ITALIA, waarin een pakket van 12 voorstellen voor een Europese routekaart waarin bergen, gletsjers en biodiversiteit centraal staan, die zo snel mogelijk moet worden geïmplementeerd, te beginnen vanaf 2025, het Internationale Jaar van de Gletsjers.
In deze wedstrijd is het belangrijk dat Italië zijn rol speelt. Gletsjers – herinnert Legambiente zich – behoren tot de gebieden die worden beschermd door de Habitatrichtlijn, die ze identificeert als ‘permanente gletsjers’. Van de 123 gebieden van communautair belang met gletsjers bevindt 50% zich in Italië.
Klimaatcrisis: vaarwel gletsjers en biodiversiteit
De gezondheid van de gletsjers in de Alpen wordt zwaar belast door een klimaatcrisis die in 2024 het tempo heeft versneld, met recordtemperaturen op het gebied van hitte en vriestemperaturen op grote hoogte. den in staat zijn de voordelen van de late sneeuwval dit voorjaar teniet te doen; maar ook met 146 extreme weersomstandigheden, geregistreerd van januari tot december 2024 in de Alpenboog, waardoor de berg kwetsbaarder werd. Lombardije (49), Veneto (41) en Piemonte (22) zijn de zwaarst getroffen regio’s. In sommige gevallen hebben bepaalde weersomstandigheden het smelten ook versneld, zoals in het geval van het stof uit de Sahara dat samen met enkele voorjaarsstoringen op grote hoogte arriveerde.
De gevolgen van smeltende gletsjers hebben ook steeds meer gevolgen voor de flora en fauna. Tot de soorten die het meeste risico lopen behoren de gemzenmaar ook haas witdehermelijn en de witte patrijs. Door de discrepantie tussen het sneeuwseizoen en de rui worden deze dieren blootgesteld aan een grotere zichtbaarheid, waardoor het moeilijker wordt om naar voedsel te zoeken en aan roofdieren te ontsnappen.
Van de planten die in de buurt van gletsjers leven, is de plant die het meeste gevaar loopt deArtemisia genipi (bloem die alleen groeit in de proglaciale omgevingen van de westelijke Alpen); maar die zijn er ook Saxifraga bryoides, Saxifraga oppositifolia, Cardamine resedifoliade gletsjerboterbloem: allemaal gespecialiseerde planten die ernstig gevaar zouden lopen als ze hun leefgebied zouden verliezen. Tegelijkertijd wordt de leegte die de gletsjers achterlaten bevolkt door nieuwe ecosystemen en breidt het bos zich uit.
Wat de gevolgen voor het klimaat betreft, zijn hier de symbolische voorbeelden van 2024: drie symbolische voorbeelden voor 2024 van de gevolgen die de klimaatcrisis veroorzaakt op de in het rapport aangegeven hoogte: ze variëren van de Tschierva-gletsjer, gelegen onder de Piz Bernina, de hoogste piek in de oostelijke Alpen, in Zwitserland, waar op 16 april 2024 een aardverschuiving in de hoge bergen plaatsvond, waarbij 8-9 miljoen kubieke meter steen en ijs losbrak van de berg en naar beneden gleed vallei; naar de rotsgletsjer van Livigno, waar de afbraak van het interne ijs afgelopen zomer een reeks puinstromen veroorzaakte. In de westelijke Alpen veroorzaakte de storm van 29-30 juni diepgaande morfologische transformaties in Valle d’Aosta en Alta Val Sesia.
