De grappa, de meest iconische Italiaanse geestis niet alleen een product dat traditie en smaak oproept, maar belichaamt een productieaanpak die we vandaag de dag zouden definiëren als ‘circulaire economie’. Sinds zijn oorsprong is dit distillaat ontstaan uit de kunst van het verbeteren van wat er overblijft van de wijnproductie, wat aantoont hoe het intelligente hergebruik van hulpbronnen kwaliteit, duurzaamheid en innovatie kan genereren.
De oorsprong van grappa
Het eerste bewijs van distillatie dateert uit de oudheid, toen alchemisten en ambachtslieden experimenteerden met technieken om de essentie van vloeistoffen te extraheren. In Italië ontstond grappa waarschijnlijk in de middeleeuwen, toen boeren wijnafval begonnen te gebruiken om een distillaat te produceren dat bedoeld was voor lokale consumptie. De grondstof was de afvallen, d.w.z. de schillen, zaden en druivenstelen die overbleven na het persen voor wijn.
De kunst van het distilleren verspreidde zich snel op het Italiaanse platteland, met rudimentaire methoden en instrumenten zoals de distilleerketel. Grappa werd beschouwd als een product van het volk, omdat het werd gemaakt met wat anders zou worden weggegooid. De kwaliteit ervan verbeterde echter in de loop van de tijd dankzij de verfijning van de distillatietechnieken en de bijdrage van distillatiefamilies.
Grappa als circulaire economie vóór zijn tijd
De productie van grappa is een voorouderlijk voorbeeld van een circulaire economie: een proces dat begint bij het terugwinnen van materialen die als afval worden beschouwd en deze omzet in een kostbare hulpbron. In de traditionele wijnbouw werd niets weggegooid. Deze geest van besparing en respect voor natuurlijke hulpbronnen is al eeuwenlang de leidraad voor de productie van grappa en vertegenwoordigt vandaag de dag nog steeds een voorbeeld van duurzaamheid.
De afgelopen decennia is de distillatiesector geëvolueerd, met de adoptie van geavanceerde technologieën en meer aandacht voor de kwaliteit van het eindproduct. Maar het fundamentele principe is onveranderd gebleven: wijnafval omzetten in een waardevol product en elk residu intelligent gebruiken.
Verdere stappen van de sector op weg naar duurzaamheid
De afgelopen jaren heeft de wereld van de distillatie een groeiende aandacht gezien voor duurzamere productiemodellen, zowel gedreven door de milieugevoeligheid van consumenten als door de noodzaak om de impact op het milieu te verminderen. Veel distilleerderijen, die traditioneel verbonden zijn met ambachtelijke productiecycli, passen technologische innovaties en praktijken toe die gericht zijn op het hergebruik van hulpbronnen.
Sommige distilleerderijen experimenteren bijvoorbeeld met het gebruik van biomassasystemen om ketels van stroom te voorzien of met de omzetting van vaste destillatieresiduen in natuurlijke meststoffen voor de landbouw. Weer anderen, zoals sommige in Noord-Italië, richten zich op het gebruik van druivenpitten om olie of fenolverbindingen te extraheren die bedoeld zijn voor de voedings- en cosmetica-industrie.
In deze context vallen sommige bedrijven op door hun vermogen om innovatie en traditie te integreren in een volledig circulaire productiecyclus. Onder deze kunnen we bijvoorbeeld Mazzetti d’Altavilla noemen, de eerste distilleerderij in Italië die volledige zelfvoorziening op energiegebied bereikte of Bonollo Umberto-distilleerderijen van Padua die naar voren komen als een voorbeeld van uitmuntendheid, dankzij het vermogen om afval om te zetten in schone energie en waardevolle producten.
Beroemd over de hele wereld vanwege zijn spreekwoordelijke grappa VAN Amarone Barriqueniet verrassend opgenomen in de ranglijst Top 100 sterke dranken opgesteld door Wine Enthusiast in 2018 – de distilleerderij van Bonollo heeft duurzaamheid en de valorisatie van hulpbronnen tot de kern van haar activiteit gemaakt, waardoor decirculaire economie op een hoger niveau met de recente biogasinstallatie die de afgelopen maanden in Conselve (Padua) werd ingehuldigd.
Hier worden de vloeibare destillatieresten omgezet in biomethaan, een hernieuwbare brandstof die, naast het voldoen aan de behoeften van de fabriek, wordt geïntroduceerd in het distributienetwerk (Italgas) met een jaarlijks productievolume dat overeenkomt met de gemiddelde energiebehoeften van ongeveer drieduizend gezinnen. aantonen hoe de productiecyclus niet alleen een positieve impact kan hebben op het milieu, maar ook op de gemeenschap.
Hoe afvallen in verschillende sectoren worden hergebruikt
Naast de productie van grappa en biogas zijn afvallen, d.w.z. de druivenschillen en -pitten die overblijven na de wijnbereiding, een kostbare hulpbron voor veel toepassingen. Dankzij innovatieve technologieën en een aanpak die gericht is op de totale valorisatie van hulpbronnen, vindt uitgeputte afvallen een nieuw leven in verschillende sectoren, waarbij ze zichzelf transformeren in hoogwaardige materialen en stoffen.
Productie van biomassa voor energie en veevoer
De druivenschillen worden, eenmaal gedroogd en gemalen, biomassa en worden zowel gebruikt als brandstof voor bedrijfsketels als als ingrediënt voor veevoer. Biomassa maakt de opwekking van warmte en thermische energie mogelijk, die wordt gebruikt in het productieproces zelf, zoals de destillatie en het drogen van afvallen. Deze cyclus vermindert het gebruik van fossiele brandstoffen aanzienlijk, wat bijdraagt aan een duurzamer productiemodel.
Calciumtartraat: een natuurproduct voor meerdere toepassingen
Geef haar calciumtartraat wordt gewonnen uit uitgeputte afvallen, een natuurlijke verbinding die wordt gebruikt om dewijnsteenzuur. Dit laatste is een fundamenteel ingrediënt in de oenologie voor het reguleren van de zuurgraad van wijn, maar wordt ook gebruikt in de voedingsindustrie (als rijsmiddel of zuurteregelaar) en in de farmaceutische industrie.
Druivenpitten: een concentraat van waarde
Druivenpitten, pitten genoemd, zijn een schat aan grondstoffen. Van hen verkrijgen wij:
Natuurlijke meststoffen
Nadat elk mogelijk industrieel gebruik is uitgeput, kan wat er overblijft van de afvallen worden omgezet in organische meststoffen, waarmee een cyclus wordt voltooid waarin elk residu terugkeert naar de aarde om het te verrijken met voedingsstoffen.
Circulaire economie tussen verleden en heden
Grappa, eeuwen geleden geboren als een ingenieuze manier om wijnbouwafval te valoriseren, vindt zichzelf vandaag opnieuw uit als embleem van duurzaamheid en innovatie. De wortels van deze traditie liggen in een verleden dat bestond uit ambachtelijke kennis en respect voor natuurlijke hulpbronnen, maar in het heden zien bedrijven als Bonollo deze erfenis transformeren in een geavanceerd productiemodel dat in staat is te reageren op mondiale milieu-uitdagingen.
Dankzij moderne technologieën en een visionaire aanpak is de grappa-cyclus geëvolueerd naar een circulair systeem waarin niets wordt verspild: elk residu, van afvallen tot biogas, wordt omgezet in een hulpbron. Deze unie tussen de wijsheid uit het verleden en de innovaties van het heden toont aan dat traditie en vooruitgang geen tegenpolen zijn, maar elkaar kunnen voeden, waardoor een duurzamere toekomst ontstaat.
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in:
