Enorme lakens, ladders, stokken en… heel veel goede wil! Het zijn de basisingrediënten van een van de meest fascinerende en eeuwenoude tradities van ons land: het oogsten van olijven om olie te bereiden, die niet mag ontbreken op Italiaanse tafels. Een waar collectief ritueel, dat al eeuwen wordt doorgegeven en dat de nieuwe generaties niet hebben verlaten, integendeel.
Van Umbrië tot Sicilië zijn er de afgelopen weken veel jonge mensen die samenkomen met hun vrienden of familie om de handen uit de mouwen te steken en de kostbare vruchten van de olijfbomen te verzamelen die ze als erfenis van hun grootouders hebben gekregen.
Daarmee zijn ze bewakers geworden van een fascinerend gebruik, maar ook van een feestmoment dat ouderen, volwassenen en kinderen verenigt. Maar niet alleen dat. In veel gevallen dragen ze ook bij aan het behoud van eeuwenoude olijfbomen.
Traditionele oogsttechnieken
Dit langverwachte ritueel – dat doorgaans plaatsvindt tussen oktober en november – is vermoeiend werk, maar geeft ook veel voldoening: iedereen draagt zoveel mogelijk bij om echte extra vergine olijfolie op tafel te brengen. De oogst kan plaatsvinden via twee technieken: bracatura, waarbij de olijven met de handen worden geplukt zonder ze te beschadigen, en bacchiatura, waarbij palen worden gebruikt om de takken van de olijfboom te schudden en de olijven vervolgens op de netten te laten vallen.
Net als bij de productie van tomatensaus en de druivenoogst, zijn bij het oogsten van olijven voor de thuisolieproductie nog steeds zowel de jongste als de oudste betrokken en vertegenwoordigt het een diepgevoelde traditie in regio’s als Puglia, Calabrië, Sicilië en Toscane. Het is een gewoonte die de kunst van geduld en wachten leert, want om een product van hoge kwaliteit te bereiden heb je tijd nodig en moeten verschillende fasen worden gerespecteerd: wassen, schoonmaken, persen van de olijven en uiteindelijk het extraheren van de olie.
Maar uiteindelijk loont de inspanning ruimschoots!
De olieproductie wordt steeds meer bedreigd door het veranderende klimaat en parasieten
Extra vierge olijfolie is een van die uitstekende producten die Italianen zelfs vandaag de dag via mond-tot-mondreclame liever zelf produceren of kopen bij vrienden of vertrouwde mensen.
Er zijn veel jonge mensen die zorgen voor de olijfgaarden en oliemolens die hun grootouders als erfenis hebben achtergelaten, maar helaas is het aantal olijfbomen dat in de steek is gelaten – als gevolg van de gevolgen van de klimaatcrisis, de proliferatie van parasieten en prijsstijgingen – alarmerend: op ons grondgebied zouden er ongeveer 30 miljoen moeten worden gered, volgens schattingen van Coldiretti en Unaprol – Consorzio Olivicolo Italiano.
De jongere generaties koesterden een eeuwenoude erfenis
Tegenwoordig keren veel jonge mensen terug naar het land en laten ze het hectische tempo van de stad achter zich. In regio’s als Puglia en Toscane ontstaat een nieuwe generatie boeren. Het zijn niet langer oudere boeren met schrale handen, maar jonge professionals die ervoor hebben gekozen een eeuwenoud erfgoed te redden dat verloren dreigt te gaan.
Jonge olijventelers introduceren moderne technieken:
Maar velen blijven hun respect voor traditionele methoden levend houden, waarbij ze gebruik maken van een aantal gereedschappen die zijn overgeleverd van hun grootouders en het strikt met de hand plukken van de olijven van de oudste olijfbomen.
Eeuwenoude olijfbomen zijn niet alleen de bewaarders van de geschiedenis, maar waarschijnlijk ook van elementen die ons zouden kunnen helpen op de beste manier om te gaan met de klimaatverandering die we ervaren. Om deze reden is het absoluut noodzakelijk om te werken aan het herstellen en productief maken van zoveel mogelijk van deze planten – zegt David Granieri, voorzitter van het Unaprol Italian Olive Consortium – Het doel is niet alleen om onze kennis te verrijken, maar ook om onze afhankelijkheid van buitenlandse olie-importen te verminderen en daarom, met adequate investeringen, de productie opnieuw op gang te brengen. van Made in Italy extra vergine olijfolie.
De hoop is dat dit kostbare natuurlijke en historische erfgoed echt door de jongere generaties kan worden gered, zodat een duizend jaar oude traditie niet wordt verbroken en een uitmuntend product op tafel blijft komen dat naar authenticiteit ruikt.
