Een Amerikaanse start-up, Reflect Orbital, heeft een gewaagd plan aangekondigd: een constellatie van satellieten bouwen die zonlicht terug naar de aarde kunnen reflecteren, waardoor ‘zonlicht op aanvraag’ zelfs na zonsondergang gegarandeerd wordt.
Het verklaarde doel is om de zonneparken tijdens de nachtelijke uren te verlichten, zodat ze elektriciteit kunnen blijven opwekken.
Het project begint met de lancering van de eerste testsatelliet, Earendil-1, een prototype uitgerust met een spiegel met een diameter van 18 meter, gepland voor 2026. Tegen 2030 wil het bedrijf volgens de laatste plannen ongeveer 4.000 satellieten in een baan om de aarde brengen.
In tegenstelling tot conventionele satellieten, die per ongeluk zonlicht reflecteren en onbedoelde lichtvervuiling veroorzaken, zouden de satellieten van Reflect Orbital specifiek ontworpen zijn om licht te genereren. En dit is precies wat astronomen over de hele wereld zorgen baart.
Reflecteer zonlicht vanuit de ruimte
Het idee is gebaseerd op een eenvoudig principe: het reflecteren van het licht van de zon terug naar de aarde via grote ronddraaiende spiegels. Zoals gebeurt wanneer je de wijzerplaat van een horloge richt om een lichtstraal te reflecteren, zouden deze satellieten het licht op specifieke delen van de planeet richten. De betrokken afstanden veranderen de regels echter radicaal.
De satellieten van Reflect Orbital zouden op ongeveer 625 kilometer hoogte in een baan om de aarde draaien, met spiegels met een diameter van 54 meter. Maar op die afstand zou het gereflecteerde licht zich over een zeer groot gebied verspreiden – ongeveer 7 kilometer in diameter – en dus minder intens worden. In termen van helderheid zou een enkele satelliet licht produceren dat 15.000 keer zwakker is dan direct zonlicht, maar nog steeds veel helderder dan de volle maan.
Een voorlopige test, uitgevoerd door oprichter Ben Nowack via een heteluchtballon, leverde bemoedigende resultaten op: een zijspiegel van 2,5 meter wist 516 watt per vierkante meter op te wekken op zonnepanelen op 242 meter afstand, ongeveer de helft van de zonne-energie op de middag.
Het opschalen van dit experiment naar de ruimte zou echter onpraktisch zijn: om vergelijkbare resultaten te verkrijgen vanaf 800 km afstand, zou je een reflector nodig hebben van meer dan 6,5 km per zijde – een gebied van 42 vierkante kilometer.
Reflect Orbital, zich bewust van deze beperkingen, streeft op bescheidener wijze naar het bereiken van 200 watt per vierkante meter, oftewel ongeveer 20% van het daglicht.
Maar zelfs in dit geval blijven de moeilijkheden enorm: om een vergelijkbare lichtintensiteit te verkrijgen zouden ongeveer 3.000 satellieten nodig zijn om een enkel gebied te verlichten.
Bovendien reist een satelliet in een lage baan met een snelheid van 7,5 km per seconde en blijft hij niet langer dan 3,5 minuten zichtbaar over een bepaald gebied. Dit betekent dat om één uur continu kunstlicht te garanderen tienduizenden satellieten nodig zouden zijn, die voortdurend in beweging zijn en perfect gesynchroniseerd zijn.
Volgens sommige verklaringen van Nowack zou het uiteindelijke plan maar liefst 250.000 satellieten omvatten, een aantal groter dan alle objecten die momenteel in de ruimte worden gevolgd, inclusief orbitaal puin.
En zelfs met een dergelijke vloot zou het geleverde licht niet meer dan 80 locaties tegelijk kunnen bestrijken, op voorwaarde dat de lucht helder is.
Tussen ambitie en gevaar
De vraag is onvermijdelijk: kan kunstmatig zonlicht echt werken? Vanuit technisch oogpunt lijkt het antwoord negatief. Maar de milieu- en astronomische risico’s zijn veel concreter.
Volgens deskundigen zou zelfs één enkele testsatelliet helderder kunnen schijnen dan de volle maan, wat aanzienlijke visuele verstoringen zou kunnen veroorzaken. Een heel sterrenbeeld zou de nachtelijke hemel echter veranderen in een mozaïek van heldere flitsen, waardoor het astronomische zicht wordt vernietigd en de visuele gezondheid van degenen die met een telescoop observeren in gevaar komt.
Astronomen vrezen dat dergelijke reflecties, als ze op hun instrumenten worden gericht, bijna net zo intens kunnen zijn als direct zonlicht, waardoor het risico bestaat op permanente schade aan het gezichtsvermogen en verwoestende interferentie met wetenschappelijke waarnemingen. Bovendien zou kunstmatige lichtvervuiling ook gevolgen hebben voor de nachtelijke fauna, die toch al sterk wordt beïnvloed door veranderingen in de natuurlijke verlichting.
Reflect Orbital, geraadpleegd door Het gesprekreageerde niet binnen de gestelde termijn, maar verklaarde a Bloomberg van het willen houden van de reflecties “kort, voorspelbaar en doelgericht”, het vermijden van astronomische observatoria en het vooraf communiceren van de positie van de satellieten.
Veel wetenschappers blijven echter sceptisch. Zelfs als het project een succes wordt, is het risico dat de nachtelijke hemel in een gigantisch lichtscherm verandert zeer groot. En de gevolgen voor de astronomie en voor de schoonheid van de sterrenhemel zouden onomkeerbaar kunnen zijn.
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in:
