Het nieuwe jaar is begonnen met nieuws dat weinig ruimte laat voor optimisme: volgens de Copernicus Climate Change Service was 2024 het eerste jaar waarin de mondiale gemiddelde temperatuur de temperatuur overschreed. de kritische drempel van 1,5°C vergeleken met pre-industriële niveaus. Een cijfer dat niet zomaar een getal is, maar een tastbaar symbool van de klimaatcrisis die zonder remmen steeds sneller versnelt.
Terwijl de wetenschappelijke gemeenschap deze alarmerende gegevens bevestigt, schreeuwt de aarde zelf haar lijden uit. De verwoestende branden die Californië in de vroege uren van 2025 verbranden, zijn slechts het laatste hoofdstuk in een klimaattragedie die zich voor onze ogen afspeelt. De vlammen verslinden bossen, huizen, mensen- en dierenlevens en laten een spookachtig landschap en een onadembare lucht achter.
Bekijk dit bericht op Instagram
En het staat niet op zichzelf: over de hele wereld markeren extreme gebeurtenissen het begin van dit nieuwe jaar. Abnormale stormen, verwoestende overstromingen, ongekende droogtes ze beïnvloeden verschillende delen van de planeet en bedreigen gemeenschappen en ecosystemen.
Branden in Californië zijn nu een dramatische constante, aangewakkerd door de klimaatverandering, waardoor de droge seizoenen langer zijn geworden en de temperaturen steeds hoger zijn geworden. De opwarming van de aarde heeft de ideale omstandigheden geschapen voor oncontroleerbare branden, waardoor de luchtvochtigheid in bodems en planten is afgenomen en bossen tot echte broeinesten zijn geworden die bij de geringste vonk kunnen ontploffen. De harde wind en de recordtemperaturen van de afgelopen maanden hebben de situatie alleen maar verergerd, waardoor bewoonde gebieden in verlaten zones zijn veranderd en duizenden mensen zijn gedwongen te evacueren. Het verband tussen deze branden en de klimaatverandering valt nu niet meer te ontkennen: elk jaar zijn er steeds gewelddadiger brandseizoenen, een trend die alleen concrete acties kunnen stoppen.
Het mislukken van het Akkoord van Parijs
In het Akkoord van Parijs uit 2015 werd de limiet van 1,5°C vastgelegd als de drempel die niet mocht worden overschreden om de meest catastrofale gevolgen van de opwarming van de aarde te voorkomen. Nu die drempel is overschreden, worden we geconfronteerd met een realiteit die niet langer een theoretische waarschuwing is, maar een veroordeling die met elke graad werkelijkheid wordt. 2024 was het tiende opeenvolgende warmste jaar ooit gemeten, met recordtemperaturen die leidden tot extreme hittegolven en ongekende hoeveelheden waterdamp in de atmosfeer. het verhogen van de frequentie van rampzalige weersomstandigheden.
Klimaatverandering verandert de mondiale weerpatronen diepgaand, waardoor dergelijke catastrofes steeds vaker voorkomen, zelfs in gebieden die historisch gezien niet onderhevig zijn aan soortgelijke verschijnselen. Klimaatafwijkingen, zoals de toename van de luchtvochtigheid en de intensivering van de neerslag, zijn onmiskenbare signalen van de aanhoudende klimaatcrisis en de urgentie van ingrijpen met aanpassings- en mitigatiemaatregelen.
2024: een punt waarop geen terugkeer meer mogelijk is voor de mensheid
2024 markeerde een ‘point of no return’. Volgens de WMO was dit het warmste jaar ooit gemeten, met een hoogtepunt van tien jaar van ongekende extreme temperaturen. De woorden van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres waren duidelijk: “Dit is een klimaatanalyse, in realtime.” De tijd van halve maatregelen is voorbij en er is een onmiddellijke koerswijziging nodig om de uitstoot drastisch terug te dringen en de transitie naar hernieuwbare bronnen te versnellen. De WMO benadrukte hoe de toename van broeikasgassen onverminderd doorgaat, waardoor nog meer hitte voor de toekomst wordt gegarandeerd nu extreme klimaatgebeurtenissen de nieuwe norm worden.
Bekijk dit bericht op Instagram
Van tropische cyclonen tot hittegolven die in verschillende delen van de wereld de 50°C hebben overschreden, tot verwoestende branden en overstromingen die elk continent hebben getroffen: 2024 heeft laten zien hoe de klimaatverandering elk aspect van het menselijke en ecologische leven beïnvloedt. De cryosfeer, met zijn snel smeltende gletsjers en poolijskappen, zal in 2025 centraal staan in de discussies, wanneer UNESCO en WMO het Internationale Jaar van het behoud van gletsjers zullen leiden. Elke fractie van een graad intensiveert deze effecten, waardoor een mondiale reactie nog urgenter wordt.
En terwijl de planeet in brand staat, overstroomt en oververhit raakt, lijkt het politieke en industriële debat nog steeds heen en weer te slingeren tussen gebroken beloften en onvoldoende daden. De toename van de CO2- en methaanconcentraties in 2024 is het bewijs van een crisis die nog steeds wordt aangewakkerd door niet-duurzame economische modellen. De tijd van halve maatregelen is voorbij. We hebben beslissende actie nodig, een radicale inzet voor het koolstofvrij maken, de energietransitie, de bescherming van bossen en belangrijke ecosystemen. Gemeenschappen worden gedwongen het hoofd te bieden aan de verwoesting van een steeds onvoorspelbaarder klimaat. De economische verliezen stapelen zich op, ecosystemen storten in en mensenlevens worden ontwricht door steeds extremere gebeurtenissen. Elke vertraging in mitigatie- en aanpassingsacties vertaalt zich in steeds hogere kosten voor de mensheid als geheel. ons in de richting van een spiraal van eindeloze crisis duwen. 2025 vereist dat we erkennen dat de tijd voor woorden voorbij is: we hebben drastische beslissingen nodig, een radicale paradigmaverschuiving en een politieke wil die de uitdaging aankan.
De verwoestende beelden uit Valencia, met zijn ondergelopen straten en de modder die huizen en winkels binnendrong, blijven als een trieste waarschuwing in het collectieve geheugen gegrift. De scènes van wanhoop, de heldhaftige inspanningen van de reddingswerkers, de pijn van de getroffen families zijn het menselijke gezicht van een crisis die niet langer ver weg is, maar die onze steden en ons leven met toenemende kracht treft. Deze tragedies moeten dienen als een laatste waarschuwing: klimaatverandering is geen probleem van de toekomst, maar een voortdurende catastrofe die onmiddellijke en doortastende reacties vereist.
Klimaatinactiviteit levert ons een zeer hoge rekening op (die onze kinderen zullen betalen)
Zoals benadrukt door Carlo Buontempo, directeur van de Copernicus Climate Change Service, “De mensheid is verantwoordelijk voor haar eigen lot”. De toekomst is nog niet geschreven, maar elke dag van vertraging in de strijd tegen de klimaatverandering brengt ons steeds dichter bij scenario’s waarin het voortbestaan van de volgende generaties op de proef zal worden gesteld. Het begin van 2025 gaf ons een duidelijk signaal: het negeren ervan zou een misdaad tegen onze eigen planeet zijn.
Het is niet alleen een probleem van cijfers, van gebroken records, van mislukt beleid. Het is de wereld waarin onze kinderen zullen opgroeien, hun veiligheid, hun toekomst. Elke keer als ik beelden zie van een verzonken stad of een bos dat in de as ligt, denk ik aan de wereld die we ze achterlaten. En ik vraag me af: wat zullen we ons vertellen als ze ons vragen waarom we niet genoeg hebben gedaan?
Milieujournalistiek is meer dan ooit noodzakelijk
Hierboven groene mij Ik ben al veertien jaar bezig met deze kwesties, waarbij ik praat, aan de kaak stel en probeer het bewustzijn te vergroten. Toen ik aan deze baan begon, geloofde ik met heel mijn hart dat dit niet zou gebeuren en dat ik een verschil kon maken. Maar de realiteit is dat dit nieuws weinigen boeit, terwijl de meerderheid hun toevlucht blijft zoeken in hun veilige hoekje, in de valse overtuiging dat alles gewoon door zal gaan. Het informatiesysteem zelf lijkt nog steeds verdoofd, gegijzeld door degenen die belang hebben bij het minimaliseren, verdraaien en verwarren. Dit is de reden waarom milieujournalistiek vandaag de dag noodzakelijker is dan ooit: het is de stem van degenen die niet opgeven, van degenen die kritiek uiten, van degenen die weigeren politieke passiviteit en greenwashing voor te stellen als oplossingen.
Maar het is een fragiele journalistiek, die voortdurend onder vuur ligt, terwijl lobby’s het verhaal evenzeer vervuilen als giftige dampen de lucht vervuilen. Ondertussen lopen de ‘oliehavens’, ooit een symbool van fossiele overheersing, nu het risico te verzinken onder de stijgende zeeën die ze zelf hebben helpen ontketenen. Een perfecte metafoor voor onze tijd: degenen die de ramp hebben veroorzaakt, zinken er nu mee weg. En wat gaan we in plaats daarvan doen? We zullen het blijven vertellen, met het enige wapen dat we hebben: de waarheid.
