Thailand heeft barricades opgeworpen tegen buitenlandse plasticinvasies. Vanaf 8 januari 2025 kan plastic afval uit het buitenland het land binnenkomen. Een historisch besluit, het resultaat van een geleidelijk plan dat in 2023 werd gelanceerd en dat Thailand in de voorhoede plaatst in de mondiale strijd tegen vervuiling. Maar wat schuilt er achter deze keuze? En wat zullen de gevolgen zijn voor de rest van de wereld?

Van de “vuilnisbelt ter wereld” naar leiderschap op milieugebied

Jarenlang, Thailand is een van de belangrijkste bestemmingen voor plasticafval uit geïndustrialiseerde landen. Een onstuitbare stroom containers vol plastic meert aan in Thaise havens, waardoor het land in een gigantische openluchtstortplaats verandert.

De situatie verslechterde in 2018, toen China besloot zijn deuren te sluiten voor buitenlands afval. Thailand heeft, net als andere Zuidoost-Aziatische landen, te maken met een enorme hoeveelheid plastic, met rampzalige gevolgen voor het milieu en de volksgezondheid.

Rivieren verstikt door afval, vervuild land, niet in te ademen lucht: Thailand heeft een hoge prijs betaald voor zijn ‘gastvrijheid’ ten aanzien van buitenlands afval. Maar de alarmkreet van burgers en milieuorganisaties bleef niet ongehoord. De Thaise regering heeft besloten het roer om te gooien en de import van plastic te verbieden. Een keuze die veel politiek en maatschappelijk engagement vergde. Maar Thailand heeft laten zien dat een alternatief mogelijk is.

De uitdagingen van het verbod: tussen illegale handel en interne vervuiling

Het importverbod is een belangrijke stap, maar lost het plasticprobleem niet op magische wijze op. Zoals hij opmerkte Penchom Sae Tangdirecteur van Ecologisch alarm en herstel-Thailand (Aarde), “is efficiënt toezicht en strikte handhaving van de wet nodig om te voorkomen dat plastic afval illegaal het land binnenkomt.”

Het risico van illegale handel is reëel. Criminele organisaties zouden de situatie kunnen uitbuiten om plastic afval in Thailand te sorteren, waarbij ze de controles omzeilen en het milieu en de gezondheid in gevaar brengen.

Bovendien heeft Thailand te maken met intern gegenereerde plasticvervuiling. Ondanks het importverbod het land blijft een van de grootste producenten van plastic afval ter wereld. Slechts een klein deel van dit afval wordt gerecycled, terwijl de rest op stortplaatsen of in zee belandt.

Een verandering van tempo: naar een circulaire economie

Om deze uitdaging aan te pakken heeft Thailand een reeks initiatieven gelanceerd de plasticproductie terugdringen, recycling bevorderen en het bewustzijn onder burgers vergroten over het belang van een duurzamere levensstijl. Tot de aangenomen maatregelen behoren stimuleringsmaatregelen voor bedrijven die gerecyclede materialen gebruiken, milieueducatiecampagnes op scholen en investeringen in recyclinginfrastructuur. Maar de echte revolutie is een culturele revolutie. Thailand bevordert een mentaliteitsveranderingwaarbij burgers worden aangemoedigd het plasticverbruik te verminderen, voorwerpen te hergebruiken en afval te scheiden.

Een voorbeeld voor de wereld?

Thailand heeft dat bewezen een alternatief voor de ‘wegwerpcultuur’ is mogelijk. Het verbod op de import van plastic is een krachtig signaal dat andere landen zou kunnen inspireren een soortgelijk pad te volgen. Maar de grootste uitdaging is het creëren van een ontwikkelingsmodel waarin de bescherming van het milieu en het welzijn van de mens centraal staan. Een model waarin plastic niet langer een probleem is, maar een hulpbron.