Over de mogelijkheid wordt al enige tijd gesproken verontreiniging van Europees mineraalwater door PFASpesticiden en andere chemicaliën. Een Zwitsers onderzoek waar we het over hadden had de aanwezigheid van deze verontreinigingen in sommige merken mineraalwater al ontdekt. Nog bekender is het schandaal dat Frankrijk trof, waar verschillende onderzoeken naar mineraalwater van Nestlé ernstige afwijkingen aan het licht brachten die verband hielden met besmetting door PFAS (en meer).
Nu, nieuwe bevestiging komt uit een onderzoek uitgevoerd door Pan Europe waaruit een alarmerend beeld blijkt over de aanwezigheid van “eeuwige verontreinigende stoffen” in mineraalwater. Onder deze zijn het vooral de TFA (trifluorazijnzuur), product van de afbraak van pesticiden en gefluoreerde gassen, wat een aanzienlijke verontreinigende stof blijkt te zijn.
Hoewel mineraalwater zuiverheid moet garanderen, sommige bronnen laten zorgwekkende niveaus van deze stof zienwaarbij vraagtekens worden gezet bij de werkelijke veiligheid en kwaliteit van sommige producten die op de tafels van de consument terechtkomen.
Om de test uit te voeren zijn tussen mei en juni 2024 monsters mineraalwater aangekocht uit verschillende Europese landen: Frankrijk, België, Nederland, Luxemburg, Hongarije, Oostenrijk en Duitsland. Het water werd voor analyse naar het Watertechnologiecentrum in Karlsruhe gestuurd.
Bij de tests werd de aanwezigheid van trifluorazijnzuur (TFA) geanalyseerd met behulp van een methode met een kwantificeringslimiet van 50 ng/l.
De eerste resultaten werden anoniem gehouden om een betere verificatie en dialoog met de betrokken bedrijven mogelijk te maken. Nadat de resultaten door middel van herhaalde analyses waren bevestigd, werd besloten de bevindingen op een transparante manier te publiceren.
De meest vervuilde mineraalwaters
Het onderzoek van Pan Europe naar 19 mineraalwater gekocht in 7 Europese landen (waar Italië niet aanwezig is) heeft aan het licht gebracht TFA-niveaus boven de wettelijke limieten in 7 monsters.
De meest vervuilde wateren werden gevondenin alfabetische volgorde:
Pan Europa schrijft:
In 7 van de 19 gevallen overschrijdt de besmetting met transvetzuren de drinkwatergrenswaarde voor relevante pesticidemetabolieten, namelijk 0,1 µg/l (100 ng/l). In één geval werd ook de bovengrens voor totale PFAS (“Totale PFAS”) van 0,5 µg/l (500 ng/l), zoals voorgesteld in de EU-drinkwaterrichtlijn, overschreden. Deze limiet zal naar verwachting in 2026 van kracht worden, hoewel deze niet door alle lidstaten zal worden geïmplementeerd.
Het meest opvallende geval is dat vanVillers mineraalwaterop de markt gebracht in België, met een concentratie van 3,4 µg/l transvetzuren bij de eerste meting (3,2 µg/l bij de tweede), 34 keer de maximaal toegestane limiet van 0,1 µg/l. Vervolgens, met een zekere onthechting, is water Ordal (België) met 0,47 µg/l en la Franse Vittel, een bekend merk van de Nestlé groepmet 0,4 µg/l.
Deskundigen van Pan Europa specificeren echter dat:
Elk van de geanalyseerde mineraalwaters, zelfs het water met de hoogste gemeten verontreiniging van 3.200 ng/l, voldoet aan de meeste richtwaarden voor de menselijke gezondheid opgesteld door verschillende EU-autoriteiten, zelfs bij een hoge dagelijkse consumptie van 2 liter. berekend voor een volwassene van 60 kg. Bovendien is mineraalwater gemiddeld minder verontreinigd met TFA dan kraanwater.
In onderstaande tabel ziet u de resultaten van alle geanalyseerde mineraalwaters. De acroniemen naast de naam van het watermerk verwijzen naar het land waar het wordt geproduceerd en op de markt gebracht:
De blauwe balken geven in plaats daarvan de resultaten aan van de analyses die in de zomer zijn uitgevoerd, terwijl de blauwe balken de bevestigende gegevens weergeven die in de herfst zijn verkregen.
De mineraalwaterparadox
Mineraalwater wordt wettelijk gedefinieerd als ‘oorspronkelijk puur’, omdat het afkomstig is uit ondergrondse bronnen die beschermd zijn tegen externe besmetting. Het probleem is dat TFA (evenals andere Pfa’s) vanwege de hoge mobiliteit en stabiliteit ervan erin slaagt zelfs in diepe watervoerende lagen te infiltreren, die als veilig worden beschouwd voor oppervlaktevervuiling.
De productiebedrijven hebben, ondanks dat ze verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van het eindproduct, een beperkte controle over de bescherming van de bronnen, sterk afhankelijk van de regelgeving en interventies van de lokale autoriteiten.
Hoewel de gedetecteerde concentraties in veel gevallen worden geacht te voldoen aan de huidige gezondheidsrichtlijnen, blijft de kwestie controversieel. Recente wetenschappelijke onderzoeken geven aan dat blootstelling aan zelfs lage niveaus van PFAS zich in de loop van de tijd kan ophopen en tot gezondheidsproblemen kan leiden, zelfs ernstige.
De aanwezigheid van TFA en andere PFAS in mineraalwater vraagt om de urgentie van het bijwerken van de wettelijke grenswaarden om rekening te houden met nieuw wetenschappelijk bewijs.
Een probleem dat veel verder gaat dan mineraalwater
Verontreiniging door TFA en andere PFAS beperkt zich niet tot mineraalwater: het is een mondiaal fenomeen dat ook rivieren, landbouwgronden en dus ook voedsel aantast.
Zoals de Pan Europe-experts schrijven:
Tegenwoordig wordt TFA overal aangetroffen: in regenwater, rivieren, bodem, planten, voedsel, leidingwater en zelfs menselijk bloed.
Wat te doen om het probleem te bestrijden? De Europese Unie heeft een nieuwe cumulatieve limiet voor PFAS in drinkwater vastgesteld van 0,5 µg/l, die in 2026 van kracht wordt. Niet alle lidstaten zijn echter bereid deze in te voeren.
Het is duidelijk dat er steeds meer inzet nodig is, niet alleen van de kant van de autoriteiten, maar ook van de industrie, om het gebruik van chemische verbindingen die PFAS bevatten te verminderen en te investeren in geavanceerdere behandelingstechnologieën om een effectieve bescherming van watervoerende lagen te garanderen en, meer in het algemeen het milieu.
