Een hemellichaam schijnt aan de nachtelijke hemel in november en trekt de aandacht van astronomen en enthousiastelingen van over de hele wereld. Het gaat om komeet C/2025 K1 (ATLAS), een zeldzaam object dat een gouden licht weergeeft in plaats van de gebruikelijke groene of blauwe tinten.
De afwijkende kleur is volgens deskundigen te wijten aan een tekort aan op koolstof gebaseerde verbindingen, dezelfde verbindingen die doorgaans de meest voorkomende tinten in kometen bepalen. Deze compositie maakt het tot een uniek exemplaar en, voor degenen die erin slagen het te observeren, een schouwspel van buitengewone schoonheid.
De komeet werd op 24 mei 2025 ontdekt door het ATLAS-programma (Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System) en komt uit de meest afgelegen en koude gebieden van het zonnestelsel, waarschijnlijk uit de Oortwolk, een enorm reservoir van ijzige fragmenten die ronddraaien aan de rand van de zon.
Wanneer en waar kunt u de gouden komeet C/2025 K1 (ATLAS) vanuit Italië observeren
De komeet is momenteel zichtbaar aan de oostelijke hemel, tussen de sterrenbeelden Maagd en Leeuw. Vanuit Italië kan het worden waargenomen tussen 2.30 en 5.30 uur in de ochtend, net voor zonsopgang.
Het is echter niet zichtbaar voor het blote oog: de omvang ervan, d.w.z. de schijnbare helderheid, ligt rond +10, ruim boven de natuurlijke zichtbaarheidsdrempel (die stopt rond +6). Om het te zien heb je een telescoop of een astronomische verrekijker nodig. De komeet zal in de loop van de maand geleidelijk langs de hemel bewegen en tot eind november een ideale positie voor observatie behouden.
Overleven in het perihelium en de dichtstbijzijnde doorgang naar de aarde
C/2025 K1 passeerde het perihelium, het punt dat het dichtst bij de zon staat, op 8 oktober 2025, toen het een minimale afstand van 0,33 astronomische eenheden bereikte (ongeveer 49 miljoen kilometer). Veel astronomen vreesden dat de intense zonnestraling de komeet zou uiteenspatten, maar de komeet verzette zich en vertoonde een compactere structuur dan verwacht. Nu beweegt het zich geleidelijk van de zon af en dichter bij de aarde.
De dichtstbijzijnde passage zal plaatsvinden op 24 november 2025, op ongeveer 1,193 astronomische eenheden, wat overeenkomt met 180 miljoen kilometer. Zelfs dan zal het zonder instrumenten niet zichtbaar zijn, maar het zal de beste gelegenheid zijn om het met amateurtelescopen waar te nemen of te fotograferen.
Waarom de komeet goudkleurig is: een kwestie van chemie en zonlicht
De kleur van de komeetcoma is een detail dat veel vertelt over de samenstelling van het hemellichaam. In de meeste gevallen reageert zonlicht met gassen zoals tweeatomige koolstof (C₂) en geïoniseerde koolmonoxide (CO⁺), waardoor typische groene en blauwe tinten ontstaan.
Komeet C/2025 K1 (ATLAS) valt op omdat deze vrijwel verstoken is van deze moleculen. Volgens gegevens verzameld door het Lowell Observatory vertoont de coma extreem lage koolstofniveaus vergeleken met de concentratie van hydroxylradicalen (OH). Het resultaat is een gouden tint, veroorzaakt door zonlicht dat wordt gereflecteerd door de stofdeeltjes, onveranderd door de gekleurde gassen die het normaal gesproken verven.
Slechts twee bekende kometen, Yanaka en 96P/Machholz 1, hebben een vergelijkbare samenstelling. Dit zeldzame fenomeen maakt C/2025 K1 tot een object van groot belang voor de studie van de chemische evolutie van het zonnestelsel.
Een fragment ijs met een verre oorsprong
Astronomen denken dat de komeet afkomstig is uit de Oortwolk, een afgelegen gebied dat bestaat uit miljarden kleine ijskernen die op enorme afstanden van de zon draaien. Deze objecten worden beschouwd als oorspronkelijke overblijfselen van de vorming van het zonnestelsel, nooit veranderd door zonnewarmte of de binnenplaneten.
C/2025 K1 (ATLAS) brengt daarom waardevolle informatie met zich mee over de oorspronkelijke materie die leven gaf aan de planeten en manen. Elke keer dat zo’n komeet de binnenste delen van het zonnestelsel binnendringt, hebben wetenschappers de mogelijkheid om gas en stof te analyseren dat al miljarden jaren intact is gebleven.
Er zijn kometen die onopgemerkt blijven, en andere die een spoor achterlaten. De C/2025 K1 behoort tot deze tweede categorie. Ze overleefde een nauwe ontmoeting met de zon en transformeerde als geen ander het zwakke licht ervan in een gouden gloed. Voor degenen die het geduld hebben om ernaar in de lucht te zoeken, vertegenwoordigt het een zeldzaam moment: de mogelijkheid om een levende getuigenis van de oorsprong van het zonnestelsel waar te nemen, kwetsbaar en tegelijkertijd resistent.
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in:
